Ons vertrekpunt is Klop Watersport, aan de Noordoever van de Beneden-Merwede. Vanuit de kleine haven varen we voorzichtig de snelstromende Merwede op. De rivier heette hier vroeger de Waal, maar sinds de Middeleeuwen wordt vanaf de samenkomst van Maas en Waal bij Woudrichem de naam ‘Merwede’ gebruikt. Er zijn nu drie Merwedes: de Boven-Merwede van Gorinchem tot Werkendam, de Beneden-Merwede van Boven-Hardinxveld tot Dordrecht en de Nieuwe Merwede van Werkendam tot Lage Zwaluwe. De Nieuwe Merwede vormt de Noordkant van de Biesbosch. De Boven-Merwede en de Nieuwe Merwede vormen de grens tussen Zuid-Holland en Noord-Brabant.
Kozakken
We varen met de stroom mee richting Dordrecht. Als we op de splitsing van de Beneden-Merwede en de Nieuwe Merwede komen, ligt aan de overkant Werkendam. Warrekendam zeggen ze daar. Het is een plaats met veel scheepvaartindustrie, gelegen in de Brabantse gemeente Altena. Bekend is de lokale voetbalclub: Kozakken Boys. De clubnaam heeft te maken met een terrein langs de rivier, waar de Kozakken, de elite ruiters uit het Russische leger, hier in 1813 de Merwede overstaken.
Sleeuwijk
Na Werkendam gaan we stroomopwaarts in oostelijke richting. Al snel varen we onder de brug van de A27 door. Aan de zuidkant ligt Sleeuwijk, eveneens deel van de gemeente Altena. Het is een klein plaatsje met een imposante jachthaven. Vroeger waren er geen bruggen over de Merwede. Om de rivier over te kunnen steken, werd eeuwenlang gebruik gemaakt van kleine bootjes, zogenaamde voetveren. Van het veer naar Sleeuwijk werd al in 1327 melding gemaakt. Pas in 1961 kwam de Merwedebrug en werd het oversteken gemakkelijk. Aan de overkant ligt Gorinchem, na Dordrecht de grootste stad aan de Merwede.
Gorinchem
Uitgesproken als Gorkum, werd deze Merwedestad al vanaf ongeveer 1000 na Chr. bewoond en kreeg in 1382 stadsrechten. Uit die tijd stammen de fundamenten voor de in de 17de eeuw vernieuwde stadswal en de basis van de Grote Kerk. De stadswal bestaat nog steeds. Bij de entree van het centrum is dit de plek waar de hangouderen op het bankje of in de scootmobiel met elkaar kletsen. De stad is schoon, gezellig en veel groter dan verwacht. Als je bij Gorinchem alleen denkt aan de flats langs de snelweg, is het zeker de moeite om het centrum te bezoeken. Je vindt er een erg leuke winkelstraat zonder de geijkte winkelketens, maar met vooral kleine shopjes die bijzondere spulletjes verkopen. Ook zijn er veel restaurantjes, van klassiek en exclusief tot hip en vegan. Er zijn meerdere jachthavens, maar de leukste ligt midden in de stad op loopafstand van alle restaurants. Een fijne avondbesteding is een wandeling over de rivierdijk langs de fraaie oever-appartementen. Vanuit Gorinchem varen we stroomopwaarts en steken de rivier over.
Oase
De Merwede begint op de plek waar de Waal en de (afgedamde) Maas samenkomen. Precies daar ligt Woudrichem. De oudste gebouwen dateren uit de 16de eeuw. De moeite waard zijn de Gevangenispoort uit 1580 en de vestingwerken. In de jachthaven van de WSV Woudrichem lig je binnen de vesting. Bij de havenmeester kun je een fiets lenen voor de boodschappen. In de buurt zijn leuke restaurants, supermarkten en winkeltjes. Aan de andere kant van de vesting is de historische stadshaven. Met alle platbodems en zalmschouwen netjes in lijn afgemeerd, lijkt het alsof de tijd hier tweehonderd jaar heeft stilgestaan. Woudrichem is een oase van rust naast de drukbevaren rivier.
Slot Loevestein
Iets meer oostwaarts ligt aan de zuidkant van de rivier Slot Loevestein. Liefhebbers van geschiedenis kennen het verhaal van de schrijver Hugo de Groot die in 1621 in dit kasteel gevangen zat, maar ontsnapte door zich te verstoppen in een boekenkist. Tegenwoordig worden in het kasteel conferenties georganiseerd, kun je er trouwen of in de B&B overnachten. Een romantischer plek is haast niet voor te stellen. Er is geen passantenhaven, maar met de veerboot vanuit Gorinchem vaar je rechtstreeks naar het slot.
Riveer
Het zogenaamde Riveer doet veel plaatsen langs de Boven-Merwede aan. Voor deze route heb je dus geen eigen boot nodig, want je kunt alle steden ook met het Riveer bezoeken. De machtige Merwede vormt de verbinding met de natuur en speelt in de geschiedenis van alle Merwedesteden een belangrijke rol. De mix van de natuur met de vele historische gebouwen maakt deze route tot een leuk gevarieerd nautisch uitje.
BEREIKBAARHEID: AAN-VAARROUTE
Je kunt deze route gemakkelijk in een dag afleggen, maar dan heb je geen tijd om alle leuke plaatsjes te bekijken. Dat lukt wel in een weekend, bijvoorbeeld vanaf Dordrecht of Drimmelen. Je kunt dan gelijk ook genieten van de overweldigend mooie Biesbosch.
TRAILERHELLINGEN
Er zijn gratis trailerhellingen in Dordrecht, Hardinxveld-Giessendam en in Dalem bij Gorinchem. Woudrichem heeft een betaalde helling aan de Hoogstraat en in Werkendam zijn er zelfs twee betaalde trailerhellingen.
TANKSTATIONS
Tanken aan de rivier kun je bij het bunkerstation van Dekker en Stam in Hardinxveld-Giessendam. Je kunt er ook je gasfles laten vullen, maar ze verkopen geen benzine. Dat wordt wel verkocht bij Esso Kieboom in Werkendam, maar dat ligt net een klein stukje van het water.
SNEL-VAARGEBIEDEN
Snel-varen is toegestaan op de Beneden-Merwede tussen Papendrecht en Boven-Hardinxveld. Vanaf daar geldt op de Boven-Merwede tot en met Loevestein een maximumsnelheid van 20 km/u. Op de Nieuwe Merwede zijn langs de Merwelanden twee waterskigebieden. Op deze rivier geldt tot Moerdijk op sommige stukken een maximumsnelheid van 20 km/u, tenzij is aangegeven dat je mag snel-varen. Gelukkig is dat op het grootste deel.
VERHUUR (MET HONDA MOTOR)
Bij Zijlmans in Drimmelen kun je voor varen in dit gebied bootjes met een Honda buitenboordmotor huren.